«Βόμβα» στην Εφορία: Στον αέρα τα χρέη – Τι συνέβη

Εφορία: Ο κακός χαμός έχει γίνει με την παραγραφή χρεών αφού δεν μπορούν να αποφανθούν ποια σβήνονται και ποια συνεχίζουν να υπάρχουν.

Μεγάλο πρόβλημα έχει προκύψει με τη 10ετή παραγραφή των χρεών, καθώς οι αρμόδιες υπηρεσίες δεν μπορούν να βγάλουν άκρη, με τις δυσνόητες διατάξεις του σχετικού νόμου.

Δεν είναι σαφές ποια χρέη παραγράφονται στα 10 χρόνια και ποια παραμένουν «ζωντανά» και διεκδικούνται.

Το ΚΕΑΟ, μάλιστα, δεν έχει εκδώσει ακόμη, την έκθεση προόδου των εργασιών του πρώτου τριμήνου του 2023, στην καταγράφεται η πορεία είσπραξης των χρεών και σε αυτή αναγκαστικά θα πρέπει να καταγράψει ποια χρέη έχουν παραγραφεί και ποια όχι.

Επίσης δεν έχει εκδώσει ακόμη το Επιχειρησιακό Σχέδιο δράσης για το 2023, όταν μάλιστα έχει διανυθεί σχεδόν το μισό έτος.

Τι έχει συμβεί με χρέη στην Εφορία

Την ώρα που ο νόμος προβλέπει ότι τα χρέη παραγράφονται στη 10ετία μετά από την τελευταία ειδοποίηση του ΕΦΚΑ, το ΚΕΑΟ, κατόπιν εντολής του πρώην υπουργού Εργασίας, Κωστή Χατζηδάκη είχε αποστείλει μαζικές ειδοποιήσεις σε οφειλέτες για χρέη προς τα ασφαλιστικά ταμεία, ώστε να κατοχυρώσει τη μη παραγραφή τους.

Αποτέλεσμα ήταν να αποστείλει ειδοποιήσεις για εκκρεμή χρέη προς τον ΕΦΚΑ, σε πολίτες οι οποίοι δεν τα αναγνωρίζουν υποστηρίζοντας ότι είτε έχουν αποπληρωθεί είτε είναι ανύπαρκτα είτε έχουν να αναζητηθούν πάνω από μια δεκαετία.

Ακόμη, τεράστιο είναι το πρόβλημα που έχει αποκαλύψει το ίδιο το ΚΕΑΟ, για την απώλεια στοιχείων ταυτοποίησης των οφειλετών του ΕΦΚΑ.

Στο Επιχειρησιακό Σχέδιο του ΚΕΑΟ του 2022 ανέφερε χαρακτηριστικά παραδείγματα ελλείψεων του Μητρώου Οφειλετών των ασφαλιστικών ταμείων, τα οποία είναι τα ακόλουθα:

• Ελλιπή στοιχεία μητρώου οφειλετών – φυσικών προσώπων (ΑΦΜ, στοιχεία ταυτότητας, ιδιότητα υπευθύνου, ημερομηνία έναρξης και λήξης της ιδιότητας, στοιχεία διεύθυνσης κλπ.)
• Νομικά πρόσωπα με μικρότερο του προβλεπόμενου αριθμού υπευθύνων ή ακόμα και χωρίς καμία καταχώρηση υπευθύνου
• Μη επικαιροποιημένα στοιχεία σχετικά με την κατάσταση λειτουργίας των επιχειρήσεων (οριστική διακοπή, πτώχευση κλπ.).

Τι αναφέρει η Εφορία για την παραγραφή

Όλα τα παραπάνω συνδυάζονται με τις δυσνόητες διατάξεις του νόμου 4997/2022, που ισχύει από τις 25 Νοεμβρίου 2022 και προκαλούν ένα απίστευτο βραχυκύκλωμα στο ΚΕΑΟ και στον ΕΦΚΑ, αλλά και σε χιλιάδες οφειλέτες και μη, που ταλαιπωρούνται στις κατά τόπους υπηρεσίες του ΕΦΚΑ, για τα χρέη που παραγράφονται στη δεκαετία ή όχι.

Ο ΕΦΚΑ έχει εκδώσει οδηγίες (με βάση τον σχετικό νόμο), για τη μείωση του χρόνου της παραγραφής από 20 σε 10 χρόνια, από τις οποίες ωστόσο δύσκολα βγαίνει άκρη. Συγκεκριμένα αναφέρει τα ακόλουθα:

1. Οφειλές από μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές και των πάσης φύσεως προσθέτων τελών, τόκων, προσαυξήσεων, προστίμων και επιβαρύνσεων, καθώς και των λοιπών ποσών που συνεισπράττονται με αυτές, από 12/5/2016 υπόκεινται σε 10ετή παραγραφή που αρχίζει από την πρώτη ημέρα του επόμενου έτους εκείνου εντός του οποίου παρασχέθηκε η ασφαλιστέα εργασία ή υπηρεσία.
2. Για απαιτήσεις που προέρχονται από ασφαλιστέα εργασία ή υπηρεσία που παρασχέθηκε μετά από την 1/1/2026 η παραγραφή ορίζεται 5ετής.
3. Σε περίπτωση που η παραγραφή της οφειλής έχει διακοπεί λόγω διακοπτικού γεγονότος (π.χ. ρύθμιση), αρχίζει νέα δεκαετής παραγραφή που ξεκινά από την επόμενη ημέρα του διακοπτικού γεγονότος. Επισημαίνεται ότι η βεβαίωση οφειλόμενων εισφορών στο ΚΕΑΟ λαμβάνεται ως διακοπτικό της παραγραφής γεγονός ΜΟΝΟ εφόσον έχει κοινοποιηθεί, με την εκάστοτε προβλεπόμενη διαδικασία, η εκδοθείσα πράξη βεβαίωσης στον οφειλέτη.
4. Δεδομένου ότι για την είσπραξη οφειλόμενων ασφαλιστικών εισφορών, σύμφωνα με τις διατάξεις των π. φορέων ίσχυε 20ετής παραγραφή και η ισχύουσα διάταξη έχει αναδρομική ισχύ από 12/5/2016, η παραγραφή κάθε οφειλής πέραν της 10ετίας με ύπαρξη διακοπτικού γεγονότος από 12/5/2016 και μετά, επανεξετάζεται αυτεπαγγέλτως, σε περίπτωση αίτησης του ασφαλισμένου, για την οποία είναι αναγκαία η εύρεση των μη παραγεγραμμένων οφειλών (π.χ. αίτηση χορήγησης αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας, αίτηση συνταξιοδότησης κ.λπ.), και εφόσον διαπιστωθεί ότι είχε ήδη συμπληρωθεί ο προβλεπόμενος χρόνος (10ετής) κατά την ημερομηνία του ως άνω διακοπτικού γεγονότος, η οφειλή παραγράφεται.
5. Οφειλές χρονικών διαστημάτων ασφάλισης πέραν της 10ετίας, για τα οποία δεν υπάρχει διακοπτικό γεγονός, παραγράφονται.
6. Στις περιπτώσεις που το τελευταίο διακοπτικό γεγονός παραγραφής οφειλών, είναι έως 11.05.2016 και κατά την ημερομηνία αίτησης έχει παρέλθει ο χρόνος παραγραφής (10ετία) από το διακοπτικό γεγονός, η οφειλή παραγράφεται.
7. Στις περιπτώσεις που υπάρχει διακοπτικό γεγονός από την 12.05.2016 και μετά, επανεξετάζεται η χρονική περίοδος που περιλαμβάνεται σε αυτό και τροποποιείται αναλόγως (παραγράφεται), εφ’ όσον είχε παρέλθει 10ετία από την οφειλή ή από τυχόν προηγούμενο διακοπτικό γεγονός. Ο έλεγχος διενεργείται στο πρώτο από την 12.05.2016 και μετά διακοπτικό γεγονός.
8. Σε κάθε περίπτωση που εντοπίζονται οφειλές εντός της 10ετίας (μη παραγεγραμμένες) βεβαιώνονται άμεσα στο ΚΕΑΟ με άμεση κοινοποίηση της Πράξης Βεβαίωσης Οφειλής (ΠΒΟ) στον οφειλέτη ώστε να διακοπεί η παραγραφή τους σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.

Εφορία: Τα δικαιολογητικά που πρέπει να έχουμε πάντα

Ένα πλήθος από επίσημα έγγραφα πρέπει να έχουν στην άκρη όλοι οι φορολογούμενοι ειδικών κατηγοριών καθώς ελλοχεύει ο κίνδυνος να χάσουν τα όποια προνόμια τους έχουν δοθεί από την ΑΑΔΕ.

Συνήθως τα δικαιολογητικά που ζητά η εφορία αφορούν μειώσεις φόρων από ελεύθερους επαγγελματίες, αναπηρικές συντάξεις, ΑΜΕΑ, τεκμήρια παιδιών και ανήλικα τέκνα.

Δεκάδες δικαιολογητικά πρέπει να έχουν στο συρτάρι οι φορολογούμενοι, καθώς ανά πάσα στιγμή μπορεί να τα ζητήσει η εφορία για έλεγχο.

Μάλιστα, τα δικαιολογητικά θα πρέπει να τα προσκομίσουν εντός 15 ημερών στην οικεία ΔΟΥ, είτε αυτοπροσώπως, είτε να τα αποστείλουν ηλεκτρονικά είτε ταχυδρομικά, αλλά πάντα εντός της συγκεκριμένης προθεσμίας.

Σε περίπτωση δεν που τα δικαιολογητικά αφορούν σε μειώσεις φόρων, εάν δεν προσκομιστούν εγκαίρως, η εκκαθάριση της δήλωσης γίνεται χωρίς να συνυπολογιστούν οι μειώσεις φόρων που προκύπτουν με βάση τα δικαιολογητικά, με συνέπεια ο υπόχρεος να πληρώνει περισσότερο φόρο εισοδήματος.

Λόγω της ηλεκτρονικής υποβολής των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος, δικαιολογητικά δεν συνυποβάλλονται, αλλά οι φορολογούμενοι θα πρέπει να τα έχουν έτοιμα, ώστε αν ζητηθούν από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. να προσκομιστούν.

Σύμφωνα με τη σχετική απόφαση (Α.1042/2023) του διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. Γιώργου Πιτσιλή, τα βασικά δικαιολογητικά που ζητεί συνήθως η Εφορία είναι τα ακόλουθα:

Οι φορολογούμενοι που ασκούν ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα, απαιτείται να προσκομίσουν, με τη δήλωση εισοδήματος, σε περίπτωση τήρησης διπλογραφικών βιβλίων, αντίγραφο ισολογισμού νόμιμα υπογραμμένο.

Ανήλικα τέκνα

Προκειμένου να μην προστεθεί εισόδημα ανήλικου τέκνου στα εισοδήματα του γονέα που ενώ θεωρείται κατ’ αρχήν υπόχρεος για την υποβολή της δήλωσης, έχει χάσει τη γονική μέριμνα, απαιτείται – και μπορεί να χρειαστεί να προσκομιστεί στη Δ.Ο.Υ. – ευκρινές φωτοαντίγραφο της οικείας δικαστικής απόφασης, από το πρωτότυπο ή από ακριβές αντίγραφο αυτής, οπότε και προστίθεται στα εισοδήματα του άλλου γονέα.

Τεκμήρια παιδιών. Προκειμένου να μην λογιστεί ως αντικειμενική δαπάνη του γονέα με το μεγαλύτερο εισόδημα, ενώ έχει χάσει τη γονική μέριμνα, η αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει βάσει επιβατικού αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης του οποίου κύριος ή κάτοχος είναι ανήλικο τέκνο, απαιτείται –

και μπορεί να χρειαστεί να προσκομιστεί στη Δ.Ο.Υ. – ευκρινές φωτοαντίγραφο της οικείας δικαστικής απόφασης, από το πρωτότυπο ή από ακριβές αντίγραφο αυτής, από την οποία να προκύπτει ότι έχει χάσει τη γονική μέριμνα, οπότε και λογίζεται ως αντικειμενική δαπάνη του άλλου γονέα.

Εφορία: Εκπτώσεις φόρου των ΑμεΑ

Για την απαλλαγή από τη φορολογία εισοδήματος των μισθών, συντάξεων και της πάγιας αντιμισθίας, καθώς και των λοιπών εισοδημάτων από μισθωτή εργασία, που χορηγούνται σε πρόσωπα τα οποία παρουσιάζουν ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 80%, απαιτούνται καταρχήν οι γνωματεύσεις των οικείων υγειονομικών επιτροπών του Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.), το οποίο συστάθηκε και λειτουργεί μετά την 1.9.2011.

Γίνονται δεκτές και οι ήδη εκδοθείσες γνωματεύσεις πριν από την 1.9.2011 (ημερομηνία έναρξης λειτουργίας του ΚΕ.Π.Α.) από τις υγειονομικές επιτροπές των Νομαρχιών, οι οποίες έχουν δοθεί για οποιαδήποτε χρήση και χρησιμοποιούνται εξίσου για την αναγνώριση της υπόψη φορολογικής απαλλαγής επ’ αόριστον, αν πρόκειται για επ’ αόριστον κρίση, ή αλλιώς μέχρι την ημερομηνία που λήγει η ισχύς τους, εφόσον είχαν εκδοθεί σύμφωνα με όσα ίσχυαν στο σχετικό φορολογικό πλαίσιο κατά τον χρόνο έκδοσής τους.

Εναλλακτικά, ο φορολογούμενος για την πιστοποίηση της ύπαρξης αναπηρίας μπορεί να προσκομίσει και γνωματεύσεις των Ανωτάτων Υγειονομικών Επιτροπών του Στρατού (Α.Σ.Υ.Ε.), του Ναυτικού (Α.Ν.Υ.Ε.), της Αεροπορίας (Α.Α.Υ.Ε.), της Ελληνικής Αστυνομίας και του Πυροσβεστικού Σώματος.

Αναπηρικές συντάξεις

Σε περίπτωση που ο φορολογούμενος λαμβάνει σύνταξη από ασφαλιστικό φορέα κύριας ασφάλισης, επειδή έχει αναπηρία σε ποσοστό τουλάχιστον 80%, αρκεί να προσκομίζει βεβαίωση του συνταξιοδοτικού φορέα ή απόφαση συνταξιοδότησης ή απόφαση παράτασης της σύνταξης, από την οποία να προκύπτει ότι, κατόπιν ιατρικής κρίσης από την αρμόδια υγειονομική επιτροπή, συνταξιοδοτήθηκε με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 80%, ως και το χρονικό διάστημα που προβλέπεται ότι θα διαρκέσει η αναπηρία αυτή.

Στην περίπτωση που η σύνταξη αναπηρίας καθίσταται αυτοδίκαια οριστική (παρατείνεται για χρόνο αόριστο), για τους ασφαλισμένους όλων των Φορέων, Κλάδων και Τομέων Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, δεν απαιτείται εκ νέου ιατρική εξέταση από αρμόδια Υγειονομική Επιτροπή, αλλά για την απαλλαγή της από τον φόρο εισοδήματος απαιτείται:

Απόφαση μονιμοποίησης της αναπηρικής σύνταξης (ή παράτασης επ’ αόριστο) από τον αρμόδιο συνταξιοδοτικό φορέα και γνωμάτευση της υγειονομικής επιτροπής Αναπηρίας όλων των Φορέων, Κλάδων και Τομέων Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης

που τελούσε σε ισχύ κατά τη μονιμοποίηση της αναπηρικής σύνταξης, η οποία πιστοποιεί ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω, είτε αυτή αφορά σε γνωμάτευση προ ΚΕ.Π.Α. Υγειονομικής Επιτροπής, είτε γνωμάτευση Υγειονομικής Επιτροπής ΚΕ.Π.Α. από 1/9/2011 και εξής.

Περαιτέρω, γίνεται δεκτή και η γνωμάτευση που περιέχει ιατρική κρίση ανικανότητας για κάθε εργασία με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω, ενώ σε περίπτωση που η γνωμάτευση περιέχει οριστική κρίση ως προς το ποσοστό αναπηρίας ή ισχύει εφ’ όρου ζωής, διατηρεί την ισχύ της και γίνεται δεκτή ανεξαρτήτως του χρόνου έκδοσής της ή της κατάργησης της υγειονομικής επιτροπής που χορήγησε αυτή, δηλαδή ακόμα και όταν πρόκειται για γνωμάτευση υγειονομικής επιτροπής προ ΚΕ.Π.Α..

Για τη μείωση του φόρου κατά 200 ευρώ για τον φορολογούμενο ή και για κάθε ανάπηρο μέλος της οικογενείας του, απαιτούνται τα ακόλουθα δικαιολογητικά, από τα οποία πιστοποιείται η ιδιότητα του φορολογουμένου ή του εξαρτώμενου μέλους του που δικαιούται την εν λόγω μείωση:

Για πρόσωπα με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον εξήντα επτά τοις εκατό (67%), γνωμάτευση των οικείων υγειονομικών επιτροπών του Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.) ή της Ανωτάτης του Στρατού Υγειονομικής Επιτροπής (Α.Σ.Υ.Ε.). Για την πιστοποίηση του ποσοστού αναπηρίας 67% γίνονται δεκτές, εκτός από τις γνωματεύσεις της Α.Σ.Υ.Ε. και οι γνωματεύσεις που εκδίδονται από τις υγειονομικές επιτροπές της Α.Ν.Υ.Ε., Α.Α.Υ.Ε., της Α.Υ.Ε. της Ελληνικής Αστυνομίας και της Α.Υ.Ε. του Πυροσβεστικού Σώματος.

Οι ήδη εκδοθείσες γνωματεύσεις πριν την 1.9.2011 (ημερομηνία έναρξης λειτουργίας του ΚΕ.Π.Α.) από τις υγειονομικές επιτροπές των νομαρχιών μπορούν να χρησιμοποιούνται για την αναγνώριση της υπόψη φορολογικής ελάφρυνσης επ’ αόριστον, αν πρόκειται για επ’ αόριστον κρίση, ή αλλιώς μέχρι την ημερομηνία που λήγει η ισχύς τους.

Σε όλες τις ανωτέρω γνωματεύσεις προκειμένου να γίνουν δεκτές, θα πρέπει να διαπιστώνεται και να βεβαιώνεται ρητά το ποσοστό της αναπηρίας του προσώπου που αφορούν, καθώς και το χρονικό διάστημα που προβλέπεται ότι θα διαρκέσει η εν λόγω αναπηρία, ενώ, σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να είναι σε ισχύ το φορολογικό έτος για το οποίο ο ενδιαφερόμενος αιτείται την εφαρμογή των οικείων διατάξεων.

Για τη μείωση του φόρου κατά διακόσια (200) ευρώ δεν λαμβάνεται υπόψη επαγγελματική ή ασφαλιστική αναπηρία.

Για ανάπηρους αξιωματικούς ή οπλίτες, θύματα πολέμου, καθώς και για ανάπηρους ή θύματα εθνικής αντίστασης ή εμφυλίου πολέμου, απαιτείται σχετική βεβαίωση της αρμόδιας Υπηρεσίας του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους.

Ειδικά για τους ανάπηρους αξιωματικούς ή οπλίτες από πολεμική αιτία και τα θύματα πολέμου αρκούν τα ενημερωτικά σημειώματα πληρωμής της σύνταξής τους, στα οποία αναγράφεται ο αριθμός μητρώου της σύνταξής τους, ο οποίος πρέπει να αρχίζει από 3 ή 4. Για αξιωματικούς οι οποίοι υπέστησαν τραύμα ή νόσημα που επήλθε λόγω κακουχιών σε πολεμική περίοδο, απαιτείται βεβαίωση της αρμόδιας κρατικής υπηρεσίας που τους χορηγεί τις αποδοχές τους.