Συντάξεις: Διπλή πληρωμή έρχεται το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Μαρτίου για χιλιάδες συνταξιούχους δύο κατηγοριών καθώς αναμένεται να καταβληθούν το επίδομα της προσωπικής διαφοράς και η προκαταβολή για τις εκκρεμείς επικουρικές συντάξεις.
Συγκεκριμένα, την έκτακτη οικονομική ενίσχυση ύψους 300 ευρώ θα λάβουν όσοι έχουν σύνταξη έως 1.600 ευρώ, οι οποίοι λόγω προσωπικής διαφοράς, δεν έλαβαν την αύξηση κατά 7,75% ή είδαν ελάχιστη, ενώ όσοι έχουν υποβάλλει αίτηση έως την 1/7/22 για την έκδοση της επικουρικής τους σύνταξης και βρίσκονται σε αναμονή θα λάβουν προκαταβολή ίση με 100 ευρώ για κάθε μήνα καθυστέρησης.
Ο Μάρτιος «κρύβει» δύο… δώρα για μεγάλη μερίδα συνταξιούχων: το επίδομα της προσωπικής διαφοράς και τις προκαταβολές για τις επικουρικές συντάξεις.
Δύο παρεμβάσεις που αφορούν τους συνταξιούχους έρχονται εντός Μαρτίου.
Συντάξεις: Δώρο 300 ευρώ
Πρόκειται για την εφάπαξ καταβολή της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης στους συνταξιούχους που έχουν προσωπική διαφορά και την χορήγηση προκαταβολής για τις εκκρεμείς επικουρικές συντάξεις, λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου, σε ασφαλισμένους που έχουν υποβάλει αίτηση, πριν από την 1η Ιουλίου 2022 και για τους οποίους έχει εκδοθεί απόφαση κύριας σύνταξης.
Ποιοι συνταξιούχοι θα λάβουν έως και 300 ευρώ
Η ενίσχυση αυτή δεν αφορά συνταξιούχους των οποίων το ποσό αυτό είναι υψηλότερο από 1.600 ευρώ. Αφορά το σύνολο των συνταξιούχων που έχουν προσωπική διαφορά και έχουν άθροισμα κύριων συντάξεων έως 1.600 ευρώ τον μήνα και είτε δεν είδαν καθόλου την αύξηση του 7,75% τον προηγούμενο μήνα είτε έλαβαν ποσοστό λιγότερο από αυτό.
Οι συνταξιούχοι αυτοί υπολογίζονται σε 1.112.000 σε σύνολο 2,5 εκατομμυρίων συνταξιούχων. Οι υπόλοιποι συνταξιούχοι δεν θα λάβουν την έκτακτη ενίσχυση καθώς έχουν ήδη λάβει την αύξηση του 7,75% και δεν έχουν προσωπική διαφορά.
Συγκεκριμένα θα καταβληθεί σε 560.000 συνταξιούχους με άθροισμα κύριων συντάξεων έως 1.100 ευρώ το ποσό των 300 ευρώ, σε 394.000 συνταξιούχους το ποσό των 250 ευρώ και σε 158.000 συνταξιούχους το ποσό των 200 ευρώ.
Η έκτακτη οικονομική ενίσχυση θα καταβληθεί έως τις 31 Μαρτίου με εμβόλιμη πληρωμή και δεν απαιτείται καμία αίτηση από τους συνταξιούχους.
Η έκτακτη ενίσχυση είναι αφορολόγητη, ανεκχώρητη και ακατάσχετη. Δεν υπόκειται σε οποιοδήποτε τέλος, εισφορά ή άλλη κράτηση υπέρ του Δημοσίου. Επομένως τα ποσά που ανακοινώθηκαν θα καταβληθούν στο ακέραιο.
Συντάξεις: Τι θα «κρίνει» το ποσό που θα λάβουν οι δικαιούχοι
Το ύψος της ενίσχυσης εξαρτάται από τρία κριτήρια:
1.Την μερική ή και καθόλου αύξηση λόγω της προσωπικής διαφοράς
2.Το ύψος της σύνταξης που λαμβάνουν
3. Άλλες τυχόν ενισχύσεις που έλαβαν το προηγούμενο διάστημα
Ειδικότερα οι κατηγορίες είναι οι εξής:
1. Όσοι συνταξιούχοι δεν είδαν καμία από τις αυξήσεις που δόθηκαν και έχουν άθροισμα κύριων συντάξεων που κυμαίνονται μεταξύ 800 – 1000 ευρώ τον μήνα. Πρόκειται για 120.000 περίπου συνταξιούχους (περίπου το 5% του συνόλου) με προσωπική διαφορά. Αυτοί οι συνταξιούχοι θα λάβουν έκτακτη ενίσχυση 300 ευρώ.
2. Όσοι συνταξιούχοι έχουν προσωπική διαφορά και η μόνη ενίσχυση που έλαβαν το προηγούμενο διάστημα ήταν η έκτακτη καταβολή των 250 ευρώ τα Χριστούγεννα. Πρόκειται για 370.000 χαμηλοσυνταξιούχους με συντάξεις έως 800 ευρώ τον μήνα. Αυτοί οι συνταξιούχοι θα λάβουν έκτακτη ενίσχυση 300 ευρώ.
3. Όσοι συνταξιούχοι έχουν άθροισμα κύριων συντάξεων μεταξύ 1.000 – 1.100 ευρώ τον μήνα, έχουν προσωπική διαφορά και είδαν μόνο μια μικρή ενίσχυση από την κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης κατά μέσο όρο 36 ευρώ τον χρόνο. Πρόκειται για 70.000 συνταξιούχους όπου θα λάβουν την έκτακτη ενίσχυση των 300 ευρώ.
4. Όσοι συνταξιούχοι έχουν άθροισμα κύριων συντάξεων από 1.100 έως 1.600 ευρώ τον μήνα, έχουν προσωπική διαφορά και ωφελήθηκαν μόνο από την κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης κατά μέσο όρο με 111 ευρώ ετησίως. Οι συνταξιούχοι αυτοί είναι 300.000 και θα λάβουν 250 ευρώ.
Συντάξεις: Όσοι συνταξιούχοι λαμβάνουν άθροισμα κύριων συντάξεων έως 1.100 ευρώ…
… το μήνα και είδαν αύξηση στη σύνταξή τους έως 3,49% τότε η έκτακτη ενίσχυση που θα λάβουν είναι 250 ευρώ. Αφορά 94.000 συνταξιούχους.
6. Περίπου 33.000 συνταξιούχοι με άθροισμα κύριων συντάξεων από 1.101 έως και 1.600 ευρώ που έχουν λάβει αύξηση στη σύνταξή τους έως 3,49%. Αυτοί θα λάβουν ενίσχυση 200 ευρώ.
7. Περίπου 125.000 συνταξιούχοι, οι οποίοι έχουν άθροισμα συντάξεων έως 1.100 ευρώ και είδαν αύξηση στις συντάξεις τους από 3,5% έως 6,99%. Αυτοί θα λάβουν ενίσχυση 200 ευρώ.
Προκαταβολή για τις εκκρεμείς επικουρικές
Παράλληλα, με τροπολογία του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, προβλέπεται η χορήγηση προκαταβολής για τις εκκρεμείς επικουρικές συντάξεις, λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου, σε ασφαλισμένους που έχουν υποβάλει αίτηση, πριν από την 1η Ιουλίου 2022 και για τους οποίους έχει εκδοθεί απόφαση κύριας σύνταξης.
Η προκαταβολή, η οποία αναμένεται να χορηγηθεί έως τις 15 Μαρτίου 2023, ισούται με 100 ευρώ για κάθε μήνα καθυστέρησης της έκδοσης της επικουρικής σύνταξης (για τις επικουρικές συντάξεις γήρατος), από το διάστημα υποβολής της αίτησης έως τις 31 Ιανουαρίου 2023.
Η προκαταβολή ορίζεται στα 50 ευρώ για επικουρικές συντάξεις, λόγω αναπηρίας και για τον επιζώντα σύζυγο, που ζητά να του χορηγηθεί επικουρική σύνταξη, λόγω θανάτου.
Σημειώνεται ότι δεν απαιτείται καμία ενέργεια από πλευράς του δικαιούχου.
Δ. Μπούρλος: Γιατί πρέπει να μειωθεί η «Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων»
Η θετική προσωπική διαφορά ιδίως η υψηλή, είναι βέβαιο ότι θα κρατά εγκλωβισμένους τους συνταξιούχους όχι μόνο για το 2023, αλλά και για τα επόμενα άγνωστο ποσά, έτη, μέχρι τον καθ’ ολοκληρία συμψηφισμό της με μελλοντικές αυξήσεις
Το επίδομα προσωπικής διαφοράς που πρόκειται να δοθεί στους συνταξιούχους που δεν είχαν αύξηση στη σύνταξή τους ή που είχαν μικρή αύξηση λόγω θετικής προσωπικής διαφοράς, σε κάποιες περιπτώσεις χαμηλοσυνταξιούχων θα καλύψει τουλάχιστον για το 2023 την «απώλεια» λόγω της μη αύξησης της σύνταξής τους.
Στις περισσότερες βέβαια περιπτώσεις κατά ένα μικρό μόνο μέρος θα αντισταθμίσει αυτό που δεν είδαν ως αύξηση στις μηνιαίες συντάξεις τους. Το βέβαιο είναι ότι όσοι λαμβάνουν σύνταξη μεγαλύτερη από 1.600 ευρώ και είχαν προσωπική διαφορά θετική και μεγαλύτερη της αύξησης του 7,75%, δεν πρόκειται να δουν καμία προσθήκη έστω και πρόσκαιρη στην καταβαλλόμενη σύνταξή τους.
Η θετική προσωπική διαφορά ιδίως η υψηλή, είναι βέβαιο ότι θα κρατά εγκλωβισμένους τους συνταξιούχους όχι μόνο για το 2023, αλλά και για τα επόμενα άγνωστο ποσά, έτη, μέχρι τον καθ’ ολοκληρία συμψηφισμό της με μελλοντικές αυξήσεις.
Επανυπολογισμός ή επανανομοθέτηση
Όλα αυτά βεβαίως αναγκαστικά μας στρέφουν προς το παρελθόν και κυρίως προς την θέσπιση του επανυπολογισμού των παλαιών (προ 13/05/2016) συντάξεων, απόρροια των οποίων είναι η εμφάνιση της θετικής προσωπικής διαφοράς.
Οι αποφάσεις του ΣΤΕ που έκριναν αντισυνταγματικές τις δύο τελευταίες μνημονιακές περικοπές (ν. 4093/2012 , 4051/2012) δημιούργησαν ανάγκη ανεύρεσης άλλου τρόπου πλην των περικοπών περιορισμού, της συνταξιοδοτικής δαπάνης.
Για το λόγο δε αυτό προκρίθηκε η λύση του επανυπολογισμού και της δημιουργίας προσωπικών διαφορών που θα απορροφούσαν τις μελλοντικές αυξήσεις διατηρώντας έτσι το ύψος της συνταξιοδοτικής δαπάνης, εντός των οριοθετημένων πλαισίων.
Αν τότε, αντί του επανυπολογισμού, προκρινόταν η λύση της επανανομοθέτησης των μνημονιακών περικοπών, σήμερα όλοι οι συνταξιούχοι θα έβλεπαν στην σύνταξή τους (όχι στην τσέπη τους) την αύξηση του 7,75%. Αυτό ήταν κάτι που σχεδόν κανείς δεν αποδεχόταν τότε, όμως τελικά αποδεικνύεται λιγότερο δυσμενής λύση για τους συνταξιούχους.
Η αλήθεια είναι, ότι ακόμη και η νομοθέτηση των περικοπών, μετά από αιτιολογημένες οικονομικές μελέτες, θα είχαν σήμερα καλύτερα αποτελέσματα τελικά για τις συντάξεις και για τους συνταξιούχους, αφού προφανώς δεν θα συμψηφιζόταν με οτιδήποτε άλλο.
Ο δικηγόρος, ειδικός σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης και τ. εκδότης του περιοδικού «Νομοθεσία ΙΚΑ», Δημήτρης Μπούρλος
Η εισφορά αλληλεγγύης
Επειδή, όμως πλέον επιλέχθηκε η οδός του επανυπολογισμού, μικρή σημασία και αξία έχει η επάνοδος στο παρελθόν.
Για τους συνταξιούχους που δεν είδαν ούτε αύξηση, έστω μικρή, ούτε επίδομα, αλλά μόνο μικρή βελτίωση από την κατάργηση της φορολογικής εισφοράς αλληλεγγύης θα πρέπει να αναζητηθεί μία ενίσχυση της σύνταξης, όχι επειδή είναι κατηγορία που έχει την ανάγκη οικονομικής στήριξης αλλά επειδή είναι η κατηγορία που περισσότερο έχει συνεισφέρει στο ασφαλιστικό σύστημα, γι’ αυτό άλλωστε έχει και υψηλή σύνταξη.
Θεωρώ ότι έφτασε η ώρα να προβληματιστούμε αν θα πρέπει να διατηρηθεί, τουλάχιστον σ ‘αυτό το ύψος η ασφαλιστική εισφορά αλληλεγγύης που περιορίζει σημαντικά τις υψηλότερες συντάξεις (άνω των 1.400 ευρώ), αφού ανέρχεται από 3% έως 14% ανάλογα με το ύψος της σύνταξης.
Αλλά γι’ αυτό απαιτείται μια ανάλυση που θα πρέπει να κάνουμε άλλη φορά.
