Σάλος με το ψωμί στην Ελλάδα: Δείτε τι συμβαίνει και δεν το έχει πάρει χαμπάρι κανείς

ψωμί: Μάχη για το ψωμί εξελίσσεται τον τελευταίο καιρό μεταξύ των παραδοσιακών φούρνων και των σύγχρονων αρτοποιείων της χώρας.

Οι μεν αρτοποιοί υπερασπίζονται τα συμφέροντα της επιχείρησης τους καθώς όπως σημειώνουν, είναι οι μόνοι που ζυμώνουν , παράγουν και διαθέτουν στην αγορά φρέσκο ψωμί ενώ οι δε αρτοζαχαροπλάστες θεωρούν ότι έχουν το δικαίωμα της ένταξής τους στα προστατευόμενα επαγγέλματα.

Με αιχμή τη σύσταση πρόσφατα επιχειρηματικής ένωσης αρτοζαχαροπλαστείων, με πρωτοβουλία επώνυμων δικτύων και τις προτάσεις που προωθεί στην κυβέρνηση, έχει ξεσπάσει εσωτερική κρίση στον κλάδο που θυμίζει αυτή της απελευθέρωσης του bake off, προ δεκαετίας, η οποία προκάλεσε έντονο ανταγωνισμό μεταξύ παραδοσιακών φούρνων και σούπερ μάρκετ.

Αν και ο ανταγωνισμός αρτοποιείων – σούπερ μάρκετ οξύνεται, καθώς όλο και περισσότερα καταστήματα τροφίμων εντάσσουν στους χώρους τους «ζεστές γωνιές», όπου διαθέτουν ψωμί και προϊόντα αρτοποιίας που είναι είτε ημιψημένα είτε πλήρως ψημένα και κατεψυγμένα (bake-off), αναδύονται και νέες προκλήσεις σε μια αγορά που δραστηριοποιούνται πάνω από 19.000 παραγωγικές επιχειρήσεις συμπεριλαμβανομένων των ζαχαροπλαστείων.

ψωμί: Σάλος

Η Ομοσπονδία Αρτοποιών Ελλάδος (ΟΑΕ) πήρε θέση αναφορικά με τις αλλαγές στο πλαίσιο αδειοδότησης, την ένταξη αρτοποιείων και ζαχαροπλαστείων στα προστατευόμενα επαγγέλματα και την κατάργηση των δεσμεύσεων για τα καταστήματα με εργαστήρια, προτάσεις που κοινοποίησε η Ελληνική Ένωση Επιχειρήσεων Αρτοποιίας Ζαχαροπλαστικής (Ε.ΕΠ.Α.Ζ.) κατά τη σύστασή της.

Ειδικότερα, με επιστολή που συνυπογράφει η Ομοσπονδία Επαγγελματιών Ζαχαροπλαστών Ελλάδος (ΟΕΖΕ) καθώς και η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών Ελλάδος (ΓΣΕΒΕΕ), τονίζει μεταξύ άλλων ότι «στην ελληνική επικράτεια επιχειρούν 14.000 αρτοποιεία, τα οποία δεν θα μπορούσαν και δεν θα ήθελαν να χαρακτηριστούν προστατευόμενο επάγγελμα αφενός

γιατί επιχειρούν σε μια ελεύθερη αγορά και αφετέρου διότι τα τελευταία 150 χρόνια ο παραδοσιακός φούρνος είναι το μοναδικό σημείο που ζυμώνει, παράγει και διαθέτει φρέσκο ψωμί στον καταναλωτή σε αντίθεση με τα καταστήματα που αναφέρει η ΕΕΠΑΖ, που στην πλειοψηφία τους αποτελούν σημεία πώλησης και όχι παραγωγής».

Η ΟΑΕ είναι επίσης αντίθετη με την πρόταση για κατάργηση των δεσμεύσεων για τα καταστήματα που έχουν εργαστήρια, καθώς θεωρεί ότι οι προδιαγραφές σχετικά με τα τ.μ., το ύψος καταστήματος και τις αποθήκες αλεύρων συνεισφέρουν στην προστασία της υγιεινής και της ασφάλειας.

Αναφέρει δε ως παράδειγμα σημεία πώλησης που διαθέτουν 15 τ.μ., που θέλουν να έχουν παρασκευαστήρια, να απασχολούν 10 εργαζόμενους και να πωλούν άρτο και άλλα προϊόντα με ενδεχόμενο κίνδυνο για την υγιεινή και ασφάλεια προϊόντων και εργαζομένων.

Πρόκειται, σύμφωνα με την ομοσπονδία για δυνατότητα που δόθηκε το 2015 σε αυτά τα σημεία να ονομάζονται φούρνοι-αρτοποιεία χωρίς να παράγουν κανένα προϊόν παρά μόνο ψήνοντας κατεψυγμένο ψωμί.

ψωμί: Τι συμβαίνει

Διαφωνία υπάρχει και για την απλοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης από δύο δημόσιες αρχές υγειονομικού και οικονομικού ενδιαφέροντος. Σχετικά με το αίτημα της ΕΕΠΑΖ για θέσπιση νέου πλαισίου αδειοδότησης στο μοτίβο του μικτού μοντέλου καταστήματος, όπως στα σούπερ μάρκετ, λόγω πολλών κατηγοριών προϊόντων και εξέλιξης του μοντέλου, η ΟΑΕ θεωρεί ότι αυτό το δικαίωμα το έχουν ήδη τα μέλη της ΕΕΠΑΖ.

Υπενθυμίζεται ότι στο πλαίσιο της παρουσίασης της ΕΕΠΑΖ, ο επικεφαλής της Παναγιώτης Μονεμβασιώτης (Βενέτη) ξεκαθάρισε ότι ο νέος φορέας δεν εκφράζει τα συμφέροντα του κλάδου συνολικά εκπροσωπώντας αποκλειστικά εταιρείες – ιδιοκτήτες καταστημάτων.

Επίσης, τα ιδρυτικά μέλη της ένωσης, πέρα από τη Βενέτης, που διαθέτει σημαντικό δίκτυο, Τερκενλής, Στάμου, Σταματάκης, Ηπειρώτικο και άλλοι, παρουσίασαν ιστορίες οικογενειακών επιχειρήσεων με μακρά παράδοση που αγωνιούν για τη βιωσιμότητά τους.

Επίσης δηλώνουν ότι «ο κλάδος τελεί υπό εξαφάνιση» ιεραρχώντας ψηλά στη λίστα των κινδύνων το ενεργειακό κόστος, τις ακριβές πρώτες ύλες και τον ανταγωνισμό με τα σούπερ μάρκετ, θέματα που απασχολούν τον κλάδο συνολικά.

Πρόκειται για ζητήματα όπου δεν φαίνεται να υπάρχει διαφωνία μεταξύ παραδοσιακών φούρνων και σύγχρονων αρτοποιείων. Εξάλλου, η κοινή επιστολή του Μιχάλη Μούσιου προέδρου της ΟΑΕ και του Ιωάννη Γλύκου προέδρου της ΟΕΖΕ, αφήνει «παράθυρο συνεργασίας για προτάσεις που στοχεύουν στην εύρυθμη λειτουργία της αγοράς, αρκεί να μην αλλοιώνει τη de facto ύπαρξη της όποιας επιχείρησης».

ψωμί: Διαρκείς οι ανατιμήσεις σε γαλακτοκομικά και κρέας

Στη διάρκεια του Απριλίου οι τιμές των τροφίμων συνέχισαν να αυξάνονται με διψήφιο ποσοστό και πιο συγκεκριμένα κατά 11,4%.

Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς από την πλευρά του λιανεμπορίου τροφίμων, αλλά και των προμηθευτών, καθώς και σύμφωνα με ερευνητές της αγοράς, σε κάποιες πρώτες ύλες, όπως για παράδειγμα στο αγελαδινό γάλα, έχει ξεκινήσει στην Ευρώπη και σταδιακά και στην Ελλάδα μείωση των τιμών.

Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, αρκετές γαλακτοβιομηχανίες προχώρησαν σε μειώσεις τιμών σε κάποια προϊόντα τους που παράγονται από αγελαδινό γάλα, έστω και αν οι μειώσεις αυτές δεν αφορούν τους πολύ βασικούς κωδικούς τους.

Δεν ισχύει όμως το ίδιο για τα γαλακτοκομικά και τυριά που παράγονται από αιγοπρόβειο γάλα, η τιμή του οποίου παραμένει σε σημαντικά υψηλά επίπεδα. Τιμοκαταλόγους με μειώσεις τιμών λαμβάνουν τα σούπερ μάρκετ και για την κατηγορία των σπορελαίων, προϊόντα που είχαν ανατιμηθεί πολύ πέρυσι, με το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία.

Από την άλλη, προϊόντα που εξακολουθούν να παράγονται με πρώτες ύλες οι οποίες είχαν αγοραστεί ακριβά, δύσκολα θα διατεθούν στην αγορά σε χαμηλότερες τιμές. Σε κάποιες δε περιπτώσεις πρώτων υλών, οι τιμές παραμένουν σε ανοδική πορεία με πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα τη ζάχαρη, γεγονός που προκαλεί ανατιμήσεις σε σειρά προϊόντων, από ζαχαρώδη και σοκολατοειδή έως τα αναψυκτικά.

Με βάση τα στοιχεία που ανακοίνωσε…

χθες η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), η διαμόρφωση του πληθωρισμού των τροφίμων σε 11,4% οφείλεται κυρίως στις αυξήσεις των τιμών σε ετήσια βάση κατά 19,1% σε γαλακτοκομικά και αυγά, κατά 16,2% στα έλαια και λίπη, κατά 13,8% στο ψωμί δημητριακά, κατά 12,1% στον καφέ, κατά 12% στο κρέας, κατά 11% σε ζάχαρη, σοκολάτες, γλυκά, κατά 8,5% στο μεταλλικό νερό, αναψυκτικά και χυμούς φρούτων.

Τους λογαριασμούς του σούπερ μάρκετ επιβαρύνουν ακόμη οι ανατιμήσεις στα είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού (16,3% σε ετήσια βάση), ενώ κατά 13,9% ακριβότερα σε σχέση με πέρυσι είναι τα φαρμακευτικά προϊόντα.

Γρίφος για τα νοικοκυριά φαίνεται ότι θα είναι ο σχεδιασμός των καλοκαιρινών διακοπών, δεδομένου ότι πέρα από τις αυξήσεις σε ετήσια βάση των αεροπορικών και ακτοπλοϊκών εισιτηρίων κατά 34,1% και 11,2% αντιστοίχως, αυξήθηκαν σε μηνιαία βάση κατά 11,8% οι τιμές των καταλυμάτων.

Στον αντίποδα βρίσκεται η μείωση της τιμής του φυσικού αερίου κατά 25,1% σε ετήσια βάση και κατά 13,4% σε μηνιαία βάση, καθώς και η μείωση της τιμής του ηλεκτρισμού κατά 29,9% σε ετήσια βάση και κατά 0,5% σε μηνιαία βάση.

Το γεγονός της αποκλιμάκωσης των τιμών ή έστω της όχι τόσο μεγάλης αύξησής τους επιβεβαιώνεται και από τα στοιχεία της εταιρείας ερευνών αγοράς Circana (πρώην IRI) σχετικά με τις πωλήσεις των σούπερ μάρκετ κατά το α΄ τρίμηνο του 2023. Αν και η αύξηση της αξίας των πωλήσεων εξακολουθεί να είναι υψηλότερη από αυτήν του όγκου πωλήσεων, καταγράφεται μια ήπια μείωση της «ψαλίδας».

Συγκεκριμένα, τον Ιανουάριο η αξία πωλήσεων είχε αυξηθεί κατά 7% και ο όγκος πωλήσεων είχε υποχωρήσει κατά 2,5% και τον Φεβρουάριο η αξία πωλήσεων αυξήθηκε κατά 16,7% και ο όγκος πωλήσεων αυξήθηκε κατά 5,3%. Ωστόσο, τον Μάρτιο καταγράφηκε αύξηση της αξίας πωλήσεων κατά 3,6% και μείωση του όγκου πωλήσεων κατά 5,4%.

Το βέβαιο είναι ότι οι υψηλές τιμές συνεχίζουν να πιέζουν τη ζήτηση, κάτι που φαίνεται από το γεγονός ότι στο α΄ τρίμηνο του 2023 καταγράφηκε αύξηση της αξίας πωλήσεων κατά 8,5% και μείωση του όγκου πωλήσεων κατά 1,3%.