«Μπαμ» στις ελληνικές τράπεζες – Η μεγάλη αλλαγή ήρθε

τράπεζες: Μια νέα πέμπτη συστημική τράπεζα κάνει την εμφάνισή της στον ελλαδικό χώρο στην οποία ήδη ο οίκος Moodys έδωσε τα εύσημα ενώ έχει κερδίσει και τη στήριξη της Κυβέρνησης.

Ο λόγος για το νέο σχήμα που προκύπτει μετά τη συγχώνευση της Attica Bank και της Παγκρήτριας Τράπεζας το οποίο αναμένεται να δώσει το δικό του στίγμα στην τραπεζική αγορά.

Δεν είναι καθόλου τυχαία η αναβάθμιση των 4 συστημικών τραπεζών από τον οίκο Moody’s την εβδομάδα που πέρασε.

Αυτό όμως που φαίνεται ότι έχει τη δική του ξεχωριστή σημασία είναι η αναβάθμιση και των δύο τραπεζών που έχουν αποκτήσει οι εφοπλιστές Μπάκος και Καϋμενάκης και Εξάρχου, της Attica Bank και της Παγκρήτιας.

τράπεζες: Αυξάνονται οι χορηγήσεις στις επιχειρήσεις

Ο οίκος αξιολόγησης αναβάθμισε τις αξιολογήσεις των μακροπρόθεσμων καταθέσεων και για τις 6 τράπεζες, ωστόσο το σημαντικό είναι ότι βλέπει μακροπρόθεσμη προοπτική και για τις δύο νεοαποκτηθείσες, οι οποίες όπως λέγεται ευρύτερα στην αγορά θα αποτελέσουν το επόμενο χρονικό διάστημα την πέμπτη συστημική τράπεζα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Σούπερ μάρκετ: Έτσι μας κλέβουν – Στο φως η μεγάλη απάτη

Επομένως η κίνηση της Moody’s έχει τη δική της ξεχωριστή σημειολογία.

Το ευρύτερο τραπεζικό περιβάλλον όμως γνωρίζει περίοδο άνθισης. Εκτός της Attica Bank και της Παγκρήτιας Τράπεζας που πρόκειται να συγχωνευθούν δημιουργώντας έναν 5 συστημικό άξονα, υφίστανται και αρκετές ακόμη υγιείς μικρές τράπεζες όπως οι Οptima bank, Aegean Baltic Bank και Viva Bank.

Καθόλου τυχαία δεν ήταν επίσης και η αναφορά Μητσοτάκη στη ΔΕΘ περί πρόθεσης της κυβέρνησης να στηρίξει τον 5ο τραπεζικό πυλώνα που θα δημιουργηθεί, προκειμένου να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα στον χρηματοπιστωτικό τομέα και να ανοίξει η κάνουλα των χορηγήσεων για τις επιχειρήσεις.

Πώς να αποφύγετε τις χρεώσεις σε όλες τις συναλλαγές

Σχεδόν 2 εκατ. έλληνες καταναλωτές παρακάμπτουν τις τραπεζικές προμήθειες στις καθημερινές συναλλαγές τους, χρησιμοποιώντας την υπηρεσία IRIS Payments της ΔΙΑΣ (Διατραπεζικά Συστήματα), δηλαδή της εταιρείας στην οποία συμμετέχουν οι τέσσερις συστημικές τράπεζες, η Παγκρήτια Τράπεζα και η Τράπεζα της Ελλάδος.

Πρόκειται για την υπηρεσία στην οποία αναφέρθηκε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη ΔΕΘ και ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης στα μέτρα για την ενίσχυση του τραπεζικού συστήματος και τη μείωση των χρεώσεων.

Στο επόμενο διάστημα, σύμφωνα με το υπ. Οικονομίας, θα υπάρξει δέσμη μέτρων για την προώθηση της εταιρείας. Ηδη, η Συνεταιριστική Τράπεζα Ηπείρου ανακοίνωσε την ένταξή της στο σύστημα αυτό.

Οι γενικοί όροι συναλλαγών και η περίπτωση των τραπεζών

Για τις μηδενικές χρεώσεις για συναλλαγές μέχρι 500 ευρώ τη φορά, αρκεί ο καταναλωτής ή ο πελάτης της τράπεζας να επιλέγει ως μέσο πληρωμής την υπηρεσία IRIS στις πληρωμές του, είτε πρόκειται για αγορές από ηλεκτρονικά καταστήματα, είτε αποστολή χρημάτων σε άλλο πρόσωπο ή προμηθευτή είτε πληρωμή λογαριασμών. Εναλλακτικά μπορεί να επιλέγει το IRIS μέσα από το Internet ή Mobile Banking.

Μάλιστα, μέσα από την εφαρμογή του κινητού, μπορεί κάποιος να στέλνει χρήματα σε έναν άλλον, γνωρίζοντας μόνο τον αριθμό του τηλεφώνου, αρκεί να είναι και οι δύο εγγεγραμμένοι στην υπηρεσία. Έτσι, μια παρέα φίλων μπορεί να μοιράζεται τα έξοδα από τη διασκέδαση σαν να στέλνουν δωρεάν μηνύματα ο ένας στον άλλον.

Μιλώντας στα «ΝΕΑ» η διευθύνουσα σύμβουλος της ΔΙΑΣ ΑΕ Σταυρούλα Καμπουρίδου αναφέρθηκε στην πορεία εξέλιξης των μεγεθών της υπηρεσίας και των τριών υπο-προϊόντων της.

Πρόκειται για τις υπηρεσίες:

IRIS Person to Person για τη μεταφορά χρημάτων μεταξύ φίλων σε πραγματικό χρόνο.
IRIS Person to Business για την πληρωμή ελεύθερων επαγγελματιών και μικρών επιχειρήσεων χωρίς καθυστέρηση
IRIS ecommerce που αφορά στην πληρωμή επιχειρήσεων eShop.

Ο στόχος

Οπως επισημαίνει η ίδια, «στο IRIS P2P, στο οποίο αναφέρθηκε και ο Πρωθυπουργός, έχουμε 1,92 εκατομμύρια χρήστες αυτή τη στιγμή, ενώ ο ρυθμός εγγραφής των χρηστών είναι σταθερός, περίπου 65.000 – 70.000 τον μήνα. Ο στόχος μας είναι να φτάσουμε τα 4 εκατομμύρια γιατί τόσους υπολογίζουμε τους χρήστες του mobile banking στη χώρα. Το 1,92 εκατ. χρήστες είναι όντως εντυπωσιακό γιατί το 2020 ήταν μισό εκατ., όταν ακόμη δεν είχε υιοθετηθεί κοινή επωνυμία της υπηρεσίας από όλες τις τράπεζες».

Σύμφωνα με τη CEO της ΔΙΑΣ, στόχος είναι να διαδοθεί ακόμη περισσότερο η συγκεκριμένη υπηρεσία και να βγει από τη λεγόμενη «φούσκα» των εν δυνάμει χρηστών, είτε αυτοί βρίσκονται στα Γρεβενά, είτε στα Χανιά. «Δεν αφορά μόνο τους Millenials ή την GenZ», προσθέτει χαρακτηριστικά.

Στο πλαίσιο αυτό, επισημαίνει ότι αυτή τη στιγμή, «τις πρώτες 20 ημέρες του Σεπτεμβρίου έχουμε κάνει περίπου 1,25 εκατομμύρια συναλλαγές.

Οταν το 2020, τρία χρόνια πριν, στο ίδιο χρονικό διάστημα είχαμε μόνο 45.000 συναλλαγές, αλλά και πάλι αν το αντιπαραβάλλουμε με ό,τι συμβαίνει σε αντίστοιχα σχήματα σε Ευρώπη και Ασία (Πολωνία, Ινδία κ.λπ.) είναι μικρός ο αριθμός σε σύγκριση με εκεί που μπορούμε να φτάσουμε».

Σε ό,τι αφορά το IRIS Person to Business για την πληρωμή ελεύθερων επαγγελματιών και μικρών επιχειρήσεων, η Σταυρούλα Καμπουρίδου ανέφερε πως είναι εγγεγραμμένοι 115.000 χρήστες και ο μέσος ρυθμός εγγραφής είναι περίπου 110 την ημέρα». Αλλά – όπως σημειώνει – δεν γίνονται συναλλαγές.

«Κάτι πρέπει να γίνει σε αυτό το κομμάτι, έχουμε 115.000 χρήστες και το πρώτο εικοσαήμερο του Σεπτεμβρίου στο P2B έγιναν μόνο 5.000 συναλλαγές».

Τέλος, υπάρχει και ο καινοτόμος τρόπος πληρωμής σε ηλεκτρονικό κατάστημα που προσφέρει τη δυνατότητα πληρωμής των αγορών, με χρέωση λογαριασμού πληρωμών μέσω του e-banking ή του mobile banking της εκάστοτε τράπεζας.

Καταργούνται τα ταμεία, μειώνονται τα ΑΤΜ – Ολα ηλεκτρονικά

Ολα ηλεκτρονικά. Οι τράπεζες συνεχίζουν στην πορεία μείωσης του κόστους των δικτύων τους, κάτι που σημαίνει περισσότερο e-banking και λιγότερα καταστήματα.

Παράλληλα, το ενδιαφέρον του κοινού στην ηλεκτρονική τραπεζική έχει μειώσει σημαντικά την ανάγκη για επίσκεψη στο ταμείο της τράπεζας, με αποτέλεσμα οι τέσσερις συστημικές να προχωρούν σε μειώσεις έως και «κατάργηση» των γκισέ σε κάποια καταστήματα. Ηδη το βλέπουμε να μπαίνει σε λειτουργία ή να σχεδιάζεται από την Τράπεζα Πειραιώς, την Εθνική Τράπεζα, τη Eurobank και την Alpha Bank, που περιορίζουν το ωράριο πρόσβασης για συναλλαγές στα ταμεία.

Αν και σε μερίδα του κοινού το ταμείο είναι απαραίτητο, ειδικά σε μεγαλύτερες ηλικίες, που δεν υπάρχει εξοικείωση με τα ηλεκτρονικά μέσα, πλέον από τα ταμεία περνά λιγότερο από το 3% των συναλλαγών.

Εδώ και μία πενταετία, οι τράπεζες έχουν αυξήσει σημαντικά τις χρεώσεις στα υποκαταστήματά τους, με αποτέλεσμα να «σπρώχνουν» το κοινό στις φθηνότερες ψηφιακές εναλλακτικές που προσφέρουν ή σε ένα από τα αυτόματα μηχανήματα πληρωμών (ΑΤΜ) που έχουν τοποθετήσει.

Την ώρα που σε ένα γκισέ η πληρωμή ενός λογαριασμού ΔΕΚΟ μπορεί να έχει επιβάρυνση έως και 3 ευρώ, στην ίδια τράπεζα, αν κάνεις την ίδια πληρωμή μέσα από τη διαδικτυακή της πλατφόρμα, η χρέωση είναι 60 λεπτά.

Παράλληλα, έχουν αυξήσει το όριο στα ποσά για τα οποία δέχονται συναλλαγές τα ταμεία, ενώ τα μηχανήματα αυτόματων πληρωμών έχουν μειώσει σημαντικά και τους χρόνους αναμονής, οπότε το κοινό φαίνεται πως έχει κάνει την επιλογή του.

Μεταβατικό στάδιο

Σε κάθε περίπτωση, προς το παρόν τα ταμεία είναι απαραίτητα για τις τράπεζες, καθώς σημαντική μερίδα του κοινού δεν μπορεί ή δεν θέλει να επιλέξει τους άλλους τρόπους συναλλαγών.

Αυτό που βλέπουμε είναι ένα μεγάλο μεταβατικό στάδιο, με επέκταση της νέας πολιτικής είτε με ταμεία που θα έχουν μειωμένο ωράριο είτε με ταμεία σε επιλεγμένα καταστήματα.

Μέσα στο επόμενο έτος αναμένεται ότι από το σύνολο των περίπου 1.300 υποκαταστημάτων, έως και 50 από αυτά θα είναι χωρίς ταμείο και θα έχουν εξειδίκευση σε άλλου τύπου τραπεζικές υπηρεσίες.

Οι γνώστες των εξελίξεων τονίζουν ότι έχουμε μπει στο τέλος της περιόδου απότομης συρρίκνωσης των δικτύων. Από το 2010 μέχρι σήμερα, πήγαμε από 3.743 καταστήματα σε περίπου 1.300, αλλά το σύνολο αναμένεται να σταθεροποιηθεί στα 1.200. Η Τράπεζα Πειραιώς στην Ελλάδα αριθμεί περί τα 390 καταστήματα, η Εθνική Τράπεζα έχει περίπου 320, η Eurobank 300 και η Alpha Bank περί τα 274.

Τα ΑΤΜ

Παράλληλα, εκτός από τις αλλαγές στα ταμεία, αναμένονται εξελίξεις και στα ΑΤΜ. Τα περίπου 5.770 αυτόματα μηχανήματα που έχουν οι ελληνικές τράπεζες έχουν φέτος καταγράψει σημαντική μείωση συναλλαγών, καθώς το κοινό έμαθε τις άμεσες πληρωμές, όμως το κόστος τους παραμένει μεγάλο. Εδώ αναμένεται μείωση των μηχανημάτων, ειδικά όσα είναι «off-site».

Μέσα στο 2024 θα δούμε είτε την ενοποίηση του δικτύου για μείωση του συνολικού κόστους είτε την πώλησή του. Το τελευταίο το είδαμε να έχει γίνει με επιτυχία στα συστήματα αποδοχής και εκκαθάρισης καρτών, κάτι που μείωσε το κόστος των τραπεζών, βάζοντας παράλληλα στα ταμεία τους και νέα κεφάλαια.